shadow

Kapiteins

Kapitein Maarten van der Valk

Posted on: by:

Onlangs kwam er weer een mooie vraag. Of ik geïnteresseerd was in een portret van kapitein Van der Valk? Een nazaat van deze kapitein had het portret in zijn bezit gekregen. Maar dat niet alleen. Hij heeft ook het prachtige zakhorloge en de scheepstoeter van Maarten van der Valk. Natuurlijk ben ik daar in geïnteresseerd!

Links het bekende portret van Van der Valk wat al op zijn pagina staat.

Op het nieuwe portret zie je Van der Valk met flink dunner haar met scheiding in het midden. En met enorme bakkebaarden.. Markant!

Volgens de verhalen kreeg hij het gouden zakhorloge van de scheepsarts. Nadat hij het schip “De Lichtstraal” vakkundig door een storm heen geloodst had. De dokter zal behoorlijk in de rats gezeten hebben.. Want een gouden zakhorloge geef je niet zo maar. 

 

 

 

 

Tenslotte de prachtige scheepstoeter. Best uniek dat deze bewaard gebleven is. Mats, hartelijk bedankt!

 

 

Geen corona maar beriberi..

Posted on: by:

In de tijd van Pieter van der Hoog was “corona” of “Covid-19” onbekend. In zijn tijd was beriberi een heel bekende ziekte. Kapitein Rein Bleeker van de Jeannette Francoise moest in 1897 in New York van boord omdat hij beriberi had!

Beriberi is een woord dat wij nauwelijks kennen, in ieder geval weten maar weinig mensen wat voor ziekte het is. Het is geen epidemie maar een endemische ziekte. Een ziekte die epidemisch kan zijn in een bepaald gebied. In de 2e helft van de 19e eeuw kwam het veel voor in Nederlands-Indië. Waarom? De mensen aten alleen geslepen (witte) rijst, het was not-done om zilvervliesrijst (rode rijst) te eten, dat was beneden je waardigheid. De combi met het eten van (veel) rauwe vis veroorzaakte nogal eens beriberi. Je lichaam heeft dan een ernstig tekort aan vit. B1. Klachten zijn oedeem, hartvaatproblemen, verlamming, nachtblindheid.  Het kwam veel voor onder militairen die uitgezonden waren en onder zeelieden.

In mijn map krantenberichten met “Pieter-sporen” staat het volgende bericht uit het NRC van 23 april 1897:

“New York, 12 april. Het Nederlandse viermastschip Jeannette Francoise, gisteren van Delagoa-baai gearriveerd, seinde bij Sandy Hook om geneeskundige hulp. De dokter die op quarantaine aan boord kwam, bevond dat de gezagvoerder Rein Bleeker lijdende was aan beriberi. En dat één zijner matrozen, een Noorman, genaamd Emmanuel Nordmann, op zee aan de ziekte was overleden. De gezagvoerder werd naar Long Island College hospitaal vervoerd. Zijn ziekte werd niet als ernstig beschouwd. De overige bemanning is gezond.” 

Delagoa-baai heet nu Maputobay, een inham van de Indische Oceaan aan de kust van Mozambique. Sandy Hook is een baai in de Atlantische Oceaan boven New York. Het Long Island College is gesticht in 1858 en bestaat nog steeds!

Op de pagina schepen vindt je een submenu over kapitein Rein Bleeker. In 1897 is hij voor een reis vervangen door kapitein R.H. Vil. Je weet nu waarom..

Zijn er nog nazaten van Rein Bleeker?? Wat zou het mooi zijn als er ergens een portret van kapitein Bleeker is.. 

foto’s kapitein Van der Laag in New York..

Posted on: by:

Eindelijk weer een leuk berichtje!! Een goede start in het pas begonnen jaar.. Een achterkleinzoon van kapitein Van der Laag (de kapitein op de driemastbark Martina Johanna) heeft kontakt opgenomen en stuurde mij 2 prachtige foto’s van zijn overgrootvader en -moeder met zijn oma Catharina van der Laag. De foto’s zijn gemaakt aan boord van de Martina Johanna toen het schip in New York lag. Catharina was een meisje van ongeveer 10 jaar. Catharina maakte de hele reis mee, samen met haar moeder, aan boord van het schip. Dat zal ongetwijfeld een hele belevenis geweest zijn.. Catharina heeft er later veel over verteld aan haar kinderen. Ze is heel oud geworden: ze overleed op 101-jarige leeftijd op 6 sept. 1995.

Haar dochter Els Feddema-Bakker vertelt in 2018 op 92-jarige leeftijd dat haar moeder Catharina als ze aan boord was van haar vader elke dag regeltjes moest schrijven (zodat ze geen leerachterstand zou oplopen..) en van haar moeder moest ze elke dag een paar naalden breien. Maar ze mocht ook touwtje springen aan boord, de bootsman en de scheepsjongen draaiden dan het touw. In New York zag ze voor het eerst een auto rijden. Verder reden daar veel koetsjes. Bij een juwelier mocht ze een mooie ketting met hanger uitzoeken die nog steeds in de familie is. Toen het schip geladen was en naar Singapore vertrok, ging Catharina samen met haar moeder weer naar Holland, met de Rotterdamse Loyd. Ze moest weer naar school. Haar vader zag ze niet veel, het schip voer veel van Amerika naar Australië. Het verhaal gaat dat ze haar vader pas voor het eerst zag toen ze 6 jaar was.

Gelske W. v.d. Laag-de Boer, Catharina v.d. Laag, kapitein J.J. v.d. Laag

Kapitein Van der Laag met zijn vrouw Gelske aan boord van de driemastbark Martina Johanna in New York, rond 1900. Links (met pet) een bootsman, daarnaast iemand van het kantoor van de reder in NY. 

onbekend portret geïdentificeerd!!! Kapitein W.B. van der Meer..

Posted on: by:

Kapt. W.B.v.d.Meer
Kapitein W.B. van der Meer, met dank aan Hans Arp!

fotograaf Jakob de Vries,Harlingen
onbekende foto uit het sigarendoosje van opa.. het is Willem Bartele v.d. Meer!

Wat kan internet handig zijn! Een meneer krijgt door overlijden van ouders en opname in een verpleeghuis van een familielid allerlei oude fotoalbums en paperassen in zijn bezit.. gaat met behulp van internet zijn familiegeschiedenis uitzoeken.. zoekt op naam “Van der Meer”.. en komt op mijn site terecht.

Kapitein van der Meer was gezagvoerder op 2 schepen van Pieter van der Hoog. De meneer mailt dat hij een foto heeft.. vandaag (12 april ’16) kreeg ik hem binnen.. hé.. dat portret komt me bekend voor. Ik ga even zoeken in het mapje “onbekende portretten” en ja hoor.. het is raak! Nu heb ik 2 portretten van kapitein Van der Meer! Leuk toch, weer een onbekende foto uit het sigarendoosje van opa van naam voorzien..

Graag zou ik bij alle kapiteins die op de schepen van Pieter van der Hoog gevaren hebben een portret hebben.. En wat zou het mooi zijn als alle portretten (zie bericht onbekende portretten!) van een naam voorzien kunnen worden. Daarom noem ik hier nog even de kapiteins (voor zo ver ze mij bekend zijn) die op  de schepen van Pieter van der Hoog gevaren hebben: Harm Duit, J.Jansen, L.van Roosendaal, W.B.van der Meer, Teunis Pronker, J.Bier, Rein Bleeker, K.G. Mulder, Haye Jacob Muller, Jan Jacob van der Laag, Jan Pieterszoon Hoedemaker, Gool Visser, J. Bosma, R.H. Vil, Maarten van der Valk, W.L.van der Vegte, Jan Hendrik Walberg, Jan David Pieter Zetteler, Cornelis Douwes Julius, Petrus Wierikx, D.J.Gomes, Cornelis van Baalen, Leendert Leendertszoon Kruijt, Johannes Kuipers, rest volgt..

Wie gaat er op zoek naar foto’s..??

“Goed beschouwd” 25 jaar Kapiteinshuis Pekela

Posted on: by:

het jubileumboek van het Kapiteinshuis (1990-2015)
het jubileumboek van het Kapiteinshuis (1990-2015)

kapitein Duit met zijn vrouw en de bemanning van de Jeannette Francoise

Vandaag kwam de prachtige jubileumuitgave binnen van het Kapiteinshuis, het museum van Nieuwe Pekela. Wat dat boekje te maken heeft met de site van Pieter van der Hoog? Dat kun je lezen op blz. 64 en 65. Kapitein Duit uit Oude Pekela was jarenlang gezagvoerder op schepen van reder Pieter van der Hoog. Duit was getrouwd met Jantje Schuur uit Nieuwe Pekela. Hun huwelijk bleef kinderloos en Jantje voer jarenlang mee met haar man op zijn reizen. Zij ontfermde zich over de jonge matrozen. Tijdens de schipbreuk van de 1e Geertruida Gerarda deelde ze chocola uit aan haar “jongens”.

In het Kapiteinshuis hangt het prachtige portret van Duit en zijn Jantje, wat nu afgedrukt is in de jubileumuitgave. In het museum hangt ook een ingelijste foto van de “Jeannette Francoise” en een groepsfoto van Kapt. Duit, samen met zijn vrouw en de bemanning van de JF, genomen aan boord.

onbekende foto’s (misschien kapiteins.. of familieleden??) wie helpt..??

Posted on: by:

In de oude sigarendoos van mijn opa zaten prachtige foto’s! Helaas weet niemand wie het zijn. Er moeten kapiteins tussen zitten. Is er nog familie van één van de kapiteins die meer weet of een portret heeft of één van de onderstaande portretten herkend? Ik wacht af..

fotograaf Lindsted, Göteborg
fotograaf: Lindsted, Göteborg

gemaakt bij fotograaf J.v.Gorkum,Kruiskade, Rotterdam
gemaakt bij fotograaf J.v.Gorkum,Kruiskade, Rotterdam

gemaakt bij fotograaf J.B.Jasper in Soerabaya
gemaakt bij fotograaf J.B.Jasper in Soerabaya

foto gemaakt bij Woodbury&Page te Java (Alexis Davids, Soerabaya)
foto gemaakt bij Woodbury&Page te Java (Alexis Davids, Soerabaya)

misschien is dit een familielid? geen vermelding achterop van fotograaf of plaats van opname
misschien is dit een familielid? geen vermelding achterop van fotograaf of plaats van opname

fotograaf: D.Klaarwater, Kromme Hang 71, Rotterdam
fotograaf: D.Klaarwater, Kromme Hang 71, Rotterdam

fotograaf Carl Larsson, Gefle
opname van fotograaf Carl Larsson, Gefle

gemaakt bij fotograaf Boeseken, Hoogstraat, Rotterdam
gemaakt bij fotograaf Boeseken, Hoogstraat, Rotterdam

Ton Pronker overleden

Posted on: by:

Januari 2014.

Na een ernstige ziekte is op 88-jarige leeftijd overleden Ton Feije Jan Pronker. Ton werd op 29 december 1925 in Haarlem geboren en overleed op Vlieland op 24 januari 2014. Hij was een kleinzoon van Teunis Pronker die jarenlang kapitein was op het barkschip “Amicitia”. Ton Pronker was de schrijver van (o.a..) het boek over de Amicitia.

voorkant van de rouwkaart
voorkant van de rouwkaart